- Әдебиет әлемі
- 14 Желтоқсан, 2021
Ақ көгершін (Әңгіме)

Төлен ТІЛЕУБАЙ
Күз. Далада жауын. Жыпырлаған көгер-шіндер жердегі жемге таласып жүр. Самат көгершіндерді көріп, кілт кідірді. Бір бала шашып тұрған нанның қиқымын сумаңдаған көгершіндер қағып әкетіп жатыр. Ішіндегі ақ көгершін қиқым таластың ортасында жүрсе де, аузына бір түйір ілінбейді. Ана шетіне бір, мына шетіне бір жүгіріп жүр. Өзі сүйкімді, нәзік. Күштілердің алдында шарасыз, әлсіз. Тағы бір жемге бар күшімен ұмтылып еді, үлкен көк көгершін іліп әкетті. Сонда да сүріне-жығыла алға жылжиды. Жердегі жемді шоқып тауысқан көгершіндер жыпырлап ұшып кетті. Ақ көгершін әлі жем іздеп жүр.
Қорғансыз құсқа аяныш сезіммен ұзақ қарады.
***
Сол күні Айжанмен танысты. Газетке шығаратын мақаласын машинкаға тергізуге барған. Университет дәлізінде қарсы алдынан аққұба өңді, жылы шырайлы қыз шықты. Ай қабақ, алау ерін, қыпша белдің өзі! Қою қара шашы екі иығына төгіліп тұр. Әдемі қызыл көйлегі тал бойына жараса қалыпты. Кеудесіндегі бұлтиған қос анарына көзі түскенде бойынан тоқ жүріп өтті. Жүрегі атойлап, қызға есіл-дерті кетіп, қатып қалыпты! Сұлу қыздың мөп-мөлдір қос жанарына, үлбіреген еріндеріне ерекше ынтыға қарады. Бір кезде екеуінің көздері түйісе кеткені! Қыз бұған күлімсіреді де, көзін тайдырып әкетті. Ғашықтықтан есінен айрылған жігіттің бетіне ыстық леп соқты.
– Есімім – Айжан. Міне, мақалаңызды машинкаға бастырып қойдым! Ала беріңіз!
– ...І-м-м.
Әсем даусынан селк ете түсті. Алғысын ыммен жеткізді. Ол әлі өз өміріндегі ең ғажайып сәттің әсерінен айыға алмаған еді. Қыздың газетке беремін деген мақаласын машинкаға теріп бергенін естіді. Дұрыстап алғысын да жеткізе алмады.
– Сені ректоратқа шақырып жатыр! – деді біреу сыртынан үн қатып. Өз тобындағы қыздардың бірі екен.
– ...
– Самат, саған не болды? Түрің біртүрлі болып кетіпті ғой.
– Жо-жоқ. Ештеңе болған жоқ. Ректоратқа барайын.
***
Арада бірнеше күн өтті. Саматтың Айжанға деген мөлдір сезімі жыр болып құйылды.
Шуағын шашып тұрса Күн,
Бір бақыт сыйлады жыр-сағым.
Мен бүгін сезімнің ақ құсын,
Сұлу қыз өзіңе жұмсадым.
Сезімнің ашылып қауағы,
Жүрегім дүрсілдеп соғады.
Махаббат баурады жанымды,
Ақ құсым сені іздеп барады.
Жыр жолдарын хатқа қосып, қызға біреуден беруге оқталды. Киноға шақырып, айлы түнде аппақ сезімін өлеңмен жеткізбек болды. Ол ойынан айнып қалды. Ештеңе айтуға батылы бармады. Ұйқысыз түндер, күлкісіз күндер зымырап өтіп жатты. Ғажайып сезімнің құшағында өзін бақытты сезініп жүрді. Бәлкім, кездейсоқтық шығар, күнде бөлменің терезесінен сыртқа қарап отырып ақ көгершінді көреді. Ол мұның көзіндегі мұңды ұққандай мойнын созып қарайды. Бейкүнә құс өзі ғашық болған қыздан бір хабар әкелгендей көрінеді.
***
Он екі күн өткенде университетте Айжанмен кездесті.
Қызық болғанда Саматты ол өзі іздеп келіпті. Жанында құрбысы Шолпан бар. Самат қуанышын жасыра алмады. Екі қызды асханаға шайға шақырды. Үстел үстін жайнатып жіберді. Айжан бірден ашылып сала берді. Өзі ерке, еті тірі, қайсар. «Әй, жігітім, сен неге ұзақ уақыт хабарсыз кеттің? Маған хат та жазбадың» дегендей сұраулы жүзбен жігітке күлімсірей қарады. Саматтың жүрегі кеудесінен шығып кетердей аласұрды. Әдеп сақтап, ішіндегі алай-дүлей сезімін көзінің қарасымен білдірді. Самат болмысынан сабырлы, жігерлі жігіт. Бойы ұзын, жұқа шашы өң беріп тұрады. Қарапайым, жинақы киінеді. Үнемі ойдың құшағында жүргендей көрінеді.
Ғашықтардың сырласуы кешкілік жал-ғасты. Театрдағы қойылымға махаббат арқау болған. Далаға шыққанда ымырт үйіріле бастаған. Жігіт батылдық танытып, қыздың қолынан ұстады. Қыз басын жігіттің иығына сүйеп, ұнататынын сездірді. Ай сүттей жап-жарық. Күлімсіреп қараған қыздың бейнесіне ұқсайды. Ғашықтарға тілеулес болып тұрғандай. Екеуі де аяулы, ғажайып осы сәтті армандаған. Бір-біріне үнсіз ұзақ қарап тұрды.
Қоштасар сәтте Айжан күлімдеген көзін жігіттің көзіне қадап:
– Мен қандаймын? – деп сұрады.
Жөпелдемеде не дерін білмеген Самат:
– Қуыршақтайсың! – деп әзілдеп жауап қайырды. Екеуі де мәз болып күлді.
***
Жаңа жыл қарсаңындағы кеш. Самат пен Айжан қала орталығындағы саябақта кездесті. Жүздері бал-бұл жанған ғашықтар бақытты еді. Айтылмаған сыр қалмады. Айжанның құрбысы Айнұр іздеп келмегенде әлі жүре берер еді. Бір күн бұрын Жаңа жылды бірге қарсы алуға уәделескен. Айжан құрбысын шақырыпты. Үшеуі №43 автобусқа мінді. Қаланың шетіндегі ықшам ауданға қатынайтын көліктің іші адамға лық толы. Жолаушылардың көпшілігі түрегеп тұр. Самат сол қолымен Айжанның қолынан ұстап, оң қолымен жоғарыдағы бел темірге жармасты. Автобус жүргізушісі де ғашықтардың көңілін аңдағандай Юра Шатуновтың тамаша әнін қосты.
Я не знаю, что сказать тебе при встрече,
Не могу найти хотя бы пару слов.
А недолгий вечер, а недолгий вечер
Скоро станет ночью темною без снов.
А недолгий вечер, а недолгий вечер
Станет ночью темною без снов.
«Ғашықтық ғаламат сезім! Өмірде бір адамды шын сүйгің келеді. Кіршіксіз, шынайы махаббатты іздейсің. Армандаған аруыңды кездестірсең, сенен бақытты жан бар ма?!.».
Әсем әннің ырғағымен әдемі ойдың құшағында тұрған. Автобуста Айжанға көңілі ауған бейтаныс жігіттің «батылдығы» оятып жіберді.
– Қарындас, керемет сұлу екенсің! Атың кім?
– Айжан.
– Айжан десе Айжан екенсің! Мынау ағаң ба? Неге қолынан ұстап алғансың? – деп сөзбен «тиісе» берді. Әңгімеге Айнұр араласты.
– Әй, жігітім, жайыңа отырсаңшы. Қыз көрсең, өзіңше батыр болып кетеді екенсің, өзің! – деп тыйып тастады. Әлгі «сері жігіт» те жағаласа кетті.
– Саған біреу бірдеңе айтты ма? Екі көзің бақырайып кетіпті ғой, түге!
– Жап аузыңды!
Автобустағы «батыр» Айнұрды ренжіте жаздап, сабасына түсті. Айнұр өжет қыз екен. Ол танымал боксшының туған қарындасы болып шықты.
***
Жаңа жыл кеші. Мерекелік дастарқан жайнап тұр. Құрбы-құрдастар әзіл-қалжың айтып, дастарқанға отырды. Бір сәтте теледидардан Президент Нұрсұлтан Назарбаев құттықтауын оқыды. Сағат тілі тура 12.00-ді көрсетті. Қолына аққайнар толы стакандарды ұстағандар даурығып, бір-бірін беттерінен сүйіп, құттықтауға кірісті. Бұрын бірін-бірі көрмеген жандар да тез тіл табысты. Көңілді музыка, ортадағы би сауықтың көркін қыздырды.
Басында бәрі тамаша еді. Көңілді орта. Шалқыған көңіл-күй. Кенет Саматтың жан-жүрегін мұң торлады. Ол Айжанды мұндай қыз деп ойламаған еді. Ойындағы Айжан: әдемі, нәзік, бәйкүнә, адал, әдепті...қыз. Керісінше ол қорғансыз, жеңілтек, көңілшек болып көрінді. Қай жігіт биге шақырса да қымсынбай биледі. Ойын ойнағанда бейтаныс жігітпен нағыз ғашықтарша құшақтасып, мәз-мәйрам болғанын көріп шыдай алмады. Сабырға жеңдірді. Әлден уақытта балконға шығып, оңашада ойларына ерік берді. Көз алдына Айжанды алғаш көрген кездегі ақ көгершін келді.
Аппақ қар. Құстар қардың бетіне шашыл-ған жемге таласып жүр. Ортасында ақ көгершін. Аузында бір түйір дән жоқ. Анаған да, мынаған да мойнын созады. Әл-дәрмені азайған. Әйтеуір дүние таластың ішінде жүр. Ол басқаларды өзіндей ақкөңіл, мейірімді деп ойлайды. Жердегі жемді бөліседі деп үміттенеді. Өз несібесін таласып-тартысып жеген көгершіндер ұшып кетіп жатыр. Қанатын қомдап, ұшқысы келеді. Ұша алмайды. Ақ көгершін көзіне Айжан болып елестеді. Сен, бұл әлемнің көгершіні емессің! Қош бол!
***
Арада көп жылдар өтті. Самат пен Айжан жалындаған жастық шағы өткен қалада кездейсоқ ұшырасты. Екеуі де бір-бірін таныды. Баяғы Айжан емес. Қос жанары мұңға толы бір бейбақ. Самат шарасыздықтан селтиіп ұзақ тұрып қалды.

3035 рет
көрсетілді62
пікір
ПІКІР ҚАЛДЫРУ
Сіздің электронды пошта жарияланбайды. Қатарды міндетті түрде толтырыңыз *
Tobyxp
02 Мамыр, 2022purchase sildenafil - <a href="https://bestusasild.com/">free shipping viagra</a> cheap sildenafil 100mg
Opttrc
06 Мамыр, 2022prednisolone 5mg cost - <a href="https://prednisolonex.store/">prednisolone price</a> cialis 5mg cost
Kxtgpi
09 Мамыр, 2022order augmentin 625mg online cheap - <a href="https://flagylgn.store/">buy cialis 20mg</a> buy cialis 5mg for sale
Zvgnuc
12 Мамыр, 2022bactrim order online - <a href="https://xviagrpill.today/">order viagra 50mg for sale</a> buy viagra 150mg online cheap
Spxcff
16 Мамыр, 2022order sildenafil 100mg generic - <a href="https://fildenax.store/">purchase fildena generic</a> buy stromectol europe
Eeglam
21 Мамыр, 2022acillin over the counter - <a href="https://ampicillinc.store/">order generic ampicillin</a> tadalafil sale
Napygy
24 Мамыр, 2022ivermectin medicine - <a href="https://vardenafilxn.store/">buy levitra for sale</a> levitra buy online
Pmtxrz
26 Мамыр, 2022doxycycline ca - <a href="https://edponlines.com/">tadalafil uk</a> order tadalafil 20mg without prescription
Uolsim
28 Мамыр, 2022order tadalafil 10mg without prescription - <a href="https://erectplls.com/">tadalafil 5mg cheap</a> order provigil generic
Nvhzyp
29 Мамыр, 2022buy deltasone 10mg generic - <a href="https://prednissone.com/">buy prednisone 20mg pill</a> order accutane 10mg generic
Svpacg
30 Мамыр, 2022buy amoxicillin without prescription - <a href="https://azithromycpl.com/">zithromax cost</a> order viagra
Jknmxl
01 Маусым, 2022prednisolone 20mg us - <a href="https://viagsildss.com/">sildenafil 100mg pill</a> order sildenafil pill
Yjyyjm
04 Маусым, 2022order hydroxychloroquine for sale - <a href="https://plaquepll.com/">order hydroxychloroquine 200mg pill</a> order baricitinib
Eezzpy
06 Маусым, 2022glucophage cheap - <a href="https://amlodipine.store/">order amlodipine 10mg pill</a> purchase amlodipine for sale
Blwjle
07 Маусым, 2022lisinopril order - <a href="https://atenololxp.com/">order tenormin generic</a> buy atenolol 50mg generic
Szepjg
09 Маусым, 2022purchase levitra online cheap - <a href="https://vardenafilxp.com/">buy levitra pill</a> oral clomid 100mg
Vnrmja
10 Маусым, 2022cost albuterol 4mg - <a href="https://albuterola.store/">ventolin canada</a> buy priligy 60mg online cheap
Iyetbg
12 Маусым, 2022order levothyroxine online cheap - <a href="https://xlevothyroxine.com/">synthroid 75mcg sale</a> order plaquenil
Hydvxk
13 Маусым, 2022real cialis fast shipping - <a href="https://sildefix.com/">over the counter viagra</a> buy sildenafil 100mg pills
Ghyfru
15 Маусым, 2022order deltasone 10mg online cheap - <a href="https://orlistati.store/">orlistat 120mg without prescription</a> buy amoxil 250mg without prescription
Cttjic
17 Маусым, 2022order diltiazem 180mg - <a href="https://zithromycins.com/">buy zithromax pills</a> cheap neurontin generic
Atkewr
18 Маусым, 2022lasix ca - <a href="https://acyclovirzvx.store/">zovirax 800mg generic</a> buy doxycycline 100mg online cheap
Ispaof
18 Маусым, 2022oral cenforce 100mg - <a href="https://cenforcer.com/">buy cenforce 50mg without prescription</a> buy motilium pill
Uethsw
20 Маусым, 2022viagra sildenafil 25mg - <a href="https://rsildenafilr.com/">sildenafil 50mg tablets</a> cialis discount
Slzmui
21 Маусым, 2022buy provigil 200mg for sale - <a href="https://prednispill.com/">purchase deltasone online cheap</a> buy budesonide generic
Eghmdi
23 Маусым, 2022order isotretinoin 20mg generic - <a href="https://rtetracycline.com/">purchase tetracycline</a> purchase tetracycline pill
Knhcek
25 Маусым, 2022generic cyclobenzaprine - <a href="https://rketorolac.com/">order toradol pill</a> buy propranolol generic
Zyunqb
26 Маусым, 2022clopidogrel over the counter - <a href="https://metocloprami.com/">order generic reglan 10mg</a> metoclopramide online
Uzhtmz
28 Маусым, 2022cozaar 25mg usa - <a href="https://esomeprazolen.com/">buy nexium 20mg for sale</a> order phenergan online
Pgnywm
30 Маусым, 2022order levaquin 250mg generic - <a href="https://levofloxacinr.com/">levaquin cost</a> order tadalafil 40mg sale
Vbzcbc
02 Шілде, 2022purchase cialis for sale - <a href="https://meloxicamr.com/">buy meloxicam 15mg online</a> buy flomax for sale
Qeyhav
04 Шілде, 2022order ondansetron 8mg sale - <a href="https://simvastatinr.com/">order zocor 20mg online cheap</a> buy valtrex 1000mg generic
Tqebwi
07 Шілде, 2022order finasteride 1mg sale - <a href="https://ciprofloxacind.com/">buy ciprofloxacin 1000mg generic</a> buy cipro 500mg generic
Iczxnt
08 Шілде, 2022flagyl 400mg tablet - <a href="https://cephalexinl.com/">generic cephalexin</a> cephalexin 500mg usa
Pdcqtr
09 Шілде, 2022order fildena 100mg online - <a href="https://cefuroximel.com/">purchase cefuroxime</a> viagra uk
Gzbyqw
11 Шілде, 2022ed remedies - <a href="https://tadalafilsde.com/">tadalafil 5mg kaufen ohne rezept</a> viagra 200mg bestellen
Mtehls
14 Шілде, 2022neurontin 100mg usa - <a href="https://gdoxycycline.com/">stromectol uk</a> ivermectin ireland
Bptlin
16 Шілде, 2022plaquenil 400mg over the counter - <a href="https://tadalaficial.com/">cialis 5mg pills</a> cenforce 100mg for sale
Nlgqdp
16 Шілде, 2022generic plaquenil 400mg - <a href="https://casletadal.com/">order cialis sale</a> buy cenforce 50mg sale
Slcljq
18 Шілде, 2022order baricitinib online - <a href="https://amlodipinef.com/">amlodipine medication</a> cost lisinopril
Uboaom
19 Шілде, 2022omeprazole generic <a href="https://metoprololf.com/">order metoprolol for sale</a> medrol 8mg without a doctor prescription
Khhkth
20 Шілде, 2022term paper service <a href="https://pregabalp.com/">lyrica 150mg tablet</a> clarinex 5mg cheap
Igcqga
20 Шілде, 2022order priligy 30mg for sale <a href="https://diltiazemns.com/">diltiazem 180mg oral</a> oral allopurinol 300mg
Bzrzde
22 Шілде, 2022viagra us <a href="https://edsildenp.com/">sildenafil 50 mg</a> generic cialis 40mg
Puzkqd
23 Шілде, 2022ezetimibe without prescription <a href="https://domperidonebc.com/">buy motilium 10mg pills</a> buy domperidone pill
Tjjzcw
25 Шілде, 2022flexeril 15mg cheap <a href="https://ketorolacbuy.com/">buy toradol online cheap</a> order clopidogrel for sale
Dcboli
26 Шілде, 2022methotrexate medication <a href="https://viapillsfs.com/">sildenafil citrate 50 mg</a> metoclopramide 10mg uk
Onwriq
28 Шілде, 2022viagra 150mg cost <a href="https://edpillsfs.com/">brand viagra</a> deltasone usa
Rrzgaa
29 Шілде, 2022buy accutane sale <a href="https://suhagrapls.com/">buy sildenafil 50mg online</a> aurogra 100mg drug
Skqixn
31 Шілде, 2022sildenafil 100mg england <a href="https://lamotriginep.com/">order lamictal 50mg without prescription</a> cozaar 50mg tablet
Pebpwl
02 Тамыз, 2022order tadalafil 5mg online cheap <a href="https://tadalcialsl.com/">cheap tadalafil generic</a> dutasteride price
Xcioyk
03 Тамыз, 2022ranitidine usa <a href="https://tamsulosinl.com/">tamsulosin 0.4mg cheap</a> order tamsulosin generic
Skpatz
05 Тамыз, 2022zofran 4mg cost <a href="https://zofrapl.com/">order ondansetron</a> oral propecia
Cvoizz
06 Тамыз, 2022fluconazole online order <a href="https://ampicillinsx.com/">ampicillin 250mg pill</a> sildenafil 100mg generic
Bhkuzr
08 Тамыз, 2022coupon for cialis <a href="https://sildenedpill.com/">purchasing viagra on the internet</a> viagra 100mg cheap
Xlaler
09 Тамыз, 2022order zithromax 250mg generic <a href="https://prednisolonel.com/">buy prednisolone 40mg online cheap</a> glucophage drug
Byqafj
10 Тамыз, 2022purchase flagyl generic <a href="https://cephalexinln.com/">buy cephalexin 125mg for sale</a> brand glucophage 1000mg
Aurpnc
12 Тамыз, 2022cheap clindamycin <a href="https://budesonidec.com/">purchase budesonide without prescription</a> oral budesonide
Uqeatl
13 Тамыз, 2022order ceftin 250mg generic <a href="https://rtadalafilpl.com/">purchase cialis generic</a> order tadalafil 10mg generic
Tbfthu
14 Тамыз, 2022order viagra 50mg sale <a href="https://rtsildenafil.com/">sildenafil over the counter</a> best cialis sites online
Ryovzc
16 Тамыз, 2022stromectol tablets for humans <a href="https://prazosinxl.com/">order prazosin 2mg online</a> retin gel ca
Awdbkn
17 Тамыз, 2022tadalis 10mg ca <a href="https://buytadacips.com/">order tadalafil 10mg</a> diclofenac over the counter